Fitrə zəkatına dair məsələlər (5)

Vacib ehtiyata əsasən fitrə zəkatı yalnız fəqirə verilməlidir. Məqsəd budur ki, fitrə zəkatı mal zəkatına haqları çatan yoxsul Əhli-Beyt tərəfdarlarına verilsin. Amma əgər fitrə vermək istəyən kəsin şəhərində yoxsul Əhli-Beyt tərəfdarı olan heç kəs yoxdursa, sair müsəlman fəqirlərə verməlidir. Amma hər halda, Əhli-Beytlə düşmənlik edən kəsə verməməlidir.

Fitrə verilən fəqirin ədalətli olması şərt deyil. Lakin vacib ehtiyata əsasən, şərabxor, binamaz və aşkarda günah edənə fitrə verilməməlidir. Bildiyiniz kimi fitrə halal puldan çıxarılmalıdır və onu elə bir adama vermək lazımdır ki, bu pulu haram yerə də xərcləməsin. Buna görə də fitrəni günah işlərə xərcləyən şəxsə fitrə verilməməlidir.

Ehtiyat müstəhəbb odur ki, bir fəqirə təqribən 3 kq-dan az fitrə verilməsin, cəm olan fəqirlərə çatmasa, bu hal istisnadır. Ancaq əgər çox verilsə, eybi yoxdur.

Qiyməti adi qiymətdən iki dəfə artıq olan maldan, yəni məsələn, adi buğdanın qiymətindən iki dəfə çox olan buğdadan təxminən 1.5 kq versə, kifayət deyil. Hətta əgər onu fitrə qiyməti məqsədi ilə versə belə, kifayət deyil.

Fitrə verərkən insan bir az bir növdən, bir az da başqa növdən verə bilməz. Məsələn, 1.5 kq buğdadan və 1.5 kq isə arpadan verə bilməz. Lap onu fitrə qiyməti məqsədilə də versə belə, kifayət deyil.
Fitrə zəkatı verərkən insan öz imkansız qohumlarını və qonşularını başqalarından üstün tutarsa, daha çox savabı vardır. Elm, din və fəzilət əhli sayılan imkansızları başqalarından üstün tutmaq isə daha da yaxşıdır.

Əgər insan bir nəfərin fəqir olduğunu zənn edib, ona fitrə versə, sonra isə həmin şəxsin fəqir olmadığını anlsa, ona verdiyi mal aradan getmədiyi təqdirdə həmin malı geri almalı və haqqı çatan şəxsə verməlidir. Əgər ala bilməsə, öz malından fitrənin əvəzini verməlidir. Əgər verdiyi şey aradan gedibsə və həm də fitrəni alan kəs aldığı şeyin fitrə olduğunu bilirdisə, gərək onun əvəzini qaytarsın. Yox, bilmirdisə onda əvəzini vermək ona vacib deyil, fitrə verməli şəxs gərək fitrəni yenidən versin.

Bir adamın “mən fəqirəm” deməsi ilə ona fitrə vermək olmaz. Ancaq sözündən arxayınçılıq hasil olsa, yaxud əvvəllər onun fəqir olduğunu bilirdisə, o kəsə fitrə verilə bilər.

Hazırladı: F.A.